Een perfectionist, zoals ik, houdt graag lijstjes bij. Waarom? Wel, je kunt lekker 'afstrepen' wat al klaar is en zo lijkt het of je door al je karweitjes heen schiet. Ik houd lijstjes bij op m'n werk, thuis, voor de vakantie en ga zo maar door. Beetje neurotisch wel, als je bedenkt dat ik behoorlijk gefrustreerd kan raken als m'n lijstje niet leeg komt. Mijn partner is daar heel laconiek onder: dan heb je gewoon teveel op je lijstje gezet. Heb je geen lijstje, dan hoef je er ook niet aan te houden. Veel gemakkelijker.
Ook beroepsmatig gebruik ik lijstjes, meer lijsten eigenlijk. Met name bij het samenstellen van vragenlijsten. Mensen kunnen bijvoorbeeld invullen welke hobby(s) ze hebben en op een lijst aankruisen wanneer hun hobby ertussen staat. Is dat niet zo, dan kunnen ze de categorie 'overig' in z'n geheel vullen met de vele hobby's die nog over zijn. Aan het maken van zulke lijstjes zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moeten vragen uitsluitend zijn en uitputtend. Dat wil zeggen: dat er geen overlap in de antwoorden mogelijk is en dat alle mogelijke antwoorden er tussen staan. Vandaar ook de categorie 'overig'. Klein hulpmiddeltje, maar zeer effectief.
In SPSS kunnen zulke lijsten dan weer handig geanalyseerd worden, bijvoorbeeld met een 'multiple response set'. Deze is speciaal bedoeld om analyses te doen van lijsten waar de respondenten meer dan een antwoord kunnen invullen – meervoudige lijsten dus. Ook docenten houden lijsten bij, scorelijsten, cijferlijsten, aanwezigheidslijsten. Dat kun je zo gek maken als je wilt. Laten we in ieder geval afspreken dat lijsten een functie hebben, maar dat ze geen doel op zich moeten zijn.
Vandaag kwam ik een leuke versie van een lijst tegen: de top-100 boekenlijst van managementboek.nl. Tot mijn verbazing staat Wat is onderzoek? een paar dagen in de top 10. Natuurlijk komt dat omdat het boek wordt voorgeschreven op hbo-opleidingen en aan universiteiten. Stiekem ben ik toch een beetje trots op dit lijstje. Toch?
Laat me eindigen door alle studenten en docenten succes te wensen met het begin van het nieuwe collegejaar. We gaan er weer tegenaan.
Tot de volgende keer!