Praktijkonderzoek 'fietsen'

Op 26 augustus 2014 kopt de Fietsersbond ‘Fietsersbond start praktijkonderzoek: Maximumsnelheid op het fietspad, hardfietsers op de rijbaan!’. Wij zijn deze zomer van Venetië naar Middelburg gefietst (soms met gevaar voor eigen leven), dus mijn belangstelling is gewekt. Ik sla aan het lezen.

De Fietsersbond maakt bekend dat zij een praktijkonderzoek in Franekeradeel heeft gehouden. Zij hebben daar een proef gedaan met ‘gewone fietsers’ op het fietspad en snelle fietsers (e-bikers en wielrenners) op de rijbaan. Met dit onderzoek willen zij nagaan wat het effect is van deze splitsing op de verkeersveiligheid, het comfort en de doorstroming voor beide groepen fietsers onderzoeken.

De methode lijkt als volgt te zijn: er wordt een speciaal bord geplaatst dat snelle fietsers (zoals e-bikers en wielrenners) de keuze laat om op het fietspad of de rijbaan te gaan fietsen. In het artikel wordt niet onthuld welke metingen worden verricht of op welke wijze. Wel kondigt de website enthousiast aan wat ze met de resultaten gaan doen: wellicht een ‘grotere proef’ of een proef met een ‘snel fietspad’.

Dit type artikelen is ideaal lesmateriaal voor docenten onderzoek die de kwaliteit van onderzoeksmethoden willen bespreken. Deel het artikel uit onder studenten en laat ze opschrijven wat de probleemstelling is, hoe de steekproef waarschijnlijk is getrokken en welke aspecten van betrouwbaarheid en validiteit kunnen worden besproken.

In dit artikel kun je er wel een paar vinden, bijvoorbeeld:

  • De selecte ‘steekproef’ (trouwens: de fietsers weten van te voren niet dat ze met een onderzoek meedoen);
  • De beperkte externe validiteit (meten in Franekeradeel staat niet gelijk aan meten op het Rokin in Amsterdam);
  • De betrouwbaarheid (niet alleen steekproefomvang, maar ook andere aspecten van herhaalbaarheid. Bijvoorbeeld: wanneer meet je? ’s Morgens, ’s middags, op zondag?);
  • Begripsvaliditeit: wat meet je eigenlijk? Hoeveel fietsers de keuze maken? Welke keuze ze maken en waarom? Dat laatste blijft onderbelicht. Er worden immers, voor zover ik kan zien, geen vragen gesteld.

Persoonlijk vind ik het jammer dat dit onder de noemer ‘praktijkonderzoek’ de wereld in gaat. Het zou mooi zijn als de studenten dit ook concluderen. Het is gewoon een test van een bord. Prima initiatief hoor, ik ben een groot voorstander van het veiliger maken van het fietsverkeer. Maar….noem het pas een onderzoek als je een goede onderzoeksopzet laat zien, metingen verricht, deze analyseert en vervolgens publiceert.

Misschien is het een idee om studenten vervolgens een onderzoek naar fietsveiligheid op de Nederlandse fietspaden te laten bedenken. Leuk toch?

Bron:
Fietsersbond (2014, augustus). Fietsersbond start praktijkonderzoek: Maximumsnelheid op het fietspad, hardfietsers op de rijbaan!. Verkregen op 14 september 2014 via www.fietsersbond.nl.