In de Kerstvakantie kijk ik terug op een interessant jaar, vol nieuwe contacten, mooie opdrachten en interessant werk.
Naast het leiden van onderzoeksprojecten en -teams doe ik nog heel graag zelf onderzoek, zowel kwalitatief als kwantitatief. Ook begeleid ik studenten. Niet vanuit het klaslokaal maar één-op-één met oog voor de balans tussen steunen en sturen. Sinds kort is daar nog een onderdeel aan toegevoegd: die van critical friend bij accreditaties en visitaties. Daar vertel ik jullie nu graag over.
Niet alleen opleidingen worden geaccrediteerd en gevisiteerd, ook lectoraten doorlopen eenmaal in de zes jaar dat proces. Daarnaast is vaak sprake van een midterm, zelfevaluatie na drie jaar. Dit systeem van visitaties is nog niet oud en slechts een deel van de lectoraten in Nederland heeft het al achter de rug. De hbo-instelling, de academie en het lectoraat moeten de visitatie zelf organiseren. Voor de uitvoering ervan huren ze een externe commissie in. De visitatie betreft hier de vijf onderzoeksstandaarden van de Vereniging Hogescholen (2015).
Waar ik een rol speel? In het voortraject, tijdens de voorbereiding van de visitatie, moeten de mensen van het kenniscentrum of lectoraat een zelfreflectie schrijven, waarin ze aangeven hoe onderzoek is opgebouwd, op welke onderwerpen en op welke wijze ze denken te voldoen aan de vijf genoemde standaarden. Dat is een lastig en tijdrovend proces.
Tijdrovend omdat dit soort evaluaties naast het gewone werk moeten plaatsvinden en omdat het over heel veel verschillende schijven gaat. Lastig omdat het moeilijk is om alle informatie zo goed mogelijk samen te brengen en daar dan met een zelfkritisch oog naar te kijken. En dat is waar ik in beeld kom.
Ik werk in die periode intensief samen met de onderzoeksmanager. Voortaal is in veel gevallen Engels. Allereerst lees ik mee met het zelfreflectierapport en ik geef advies waar en hoe het beste aanpassingen gedaan kunnen worden. Voor mij geldt dat ik inzicht moet hebben in hoe een kenniscentrum en/of lectoraat werkt, welk type onderzoek ze doen, hoe ze publiceren en kwaliteit borgen en hoe onderwijs een plek krijgt. Dan adviseer ik het lectoraat hoe ze dat het beste in het rapport kunnen zetten en op welke manier ze de leermomenten en de pijnpunten bespreekbaar kunnen maken. Ook kijk ik met het oog van de ‘echte’ visitatiecommissie. Ik doe dat op twee manieren: door het rapport als ‘buitenstaander’ van commentaar te voorzien en aan te geven waar ik vragen verwacht en door een proefvisitatie voor te zitten. Dat laatste is erg leuk en leerzaam om te doen. Zeker ook voor mij.
Na een gedegen voorbereiding neem ik samen met twee andere experts zitting in de proefvisitatiecommissie en bevraag ik de mensen van het kenniscentrum in een aantal ronden alsof dit de echte visitatie was: de lectoren, studenten, andere onderzoekers, docenten, ondersteuning, directeur of dean. Daarna brengen we een slotconclusie uit en bespreken we onze bevindingen met de lectoraatsmedewerkers. Ze gebruiken deze adviezen als voorbereiding op het echte werk.
Het is een intensieve klus, maar interessant en leerzaam om te doen. Ik leer heel veel over onderzoek in allerlei verschillende disciplines, over nieuwe onderzoeksmethoden, samenwerkingsverbanden en technische toepassingen. Super.
Wil je meer weten over mijn werkzaamheden? Ik praat je graag bij.
Fijne Kerstdagen en een fantastisch 2019! Maak er wat van!
Bron:
Vereniging Hogescholen (2015, oktober). Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek 2016 – 2022. Kwaliteitszorgstelsel Praktijkgericht Onderzoek Hogescholen. Den Haag: Vereniging Hogescholen.