Onderzoek doen tijdens de Corona-uitbraak

Sinds de uitbraak van het Coronavirus werken mensen vanuit huis en het openbare leven is nagenoeg tot stilstand gekomen. Scholen zijn gesloten en studenten en onderzoekers werken op afstand aan hun projecten. Als wetenschapper volg ik de ontwikkelingen op de voet, maar ook mijn onderzoekswerk moet door.

Het voordeel van het onderzoek dat ik nu doe is dat veel van de taken vanuit mijn kantoor thuis gedaan kunnen worden. Ik kan online enquêtes uitzetten, telefonische interviews afnemen, zoeken in de (online) databanken en analyseren met SPSS. Vergaderen doe ik via video conferencing en ook studenten begeleiden gebeurt op afstand.

Wat die enquêtes betreft kun je je afvragen wat zo’n ernstige situatie doet met de respons op enquêtes. Is het verstandig om enquêtes uit te zetten, of kun je beter wachten? Voor één van de projecten die ik momenteel opstart ligt de vragenlijst al klaar, maar aarzelen we om deze online te zetten. In de respons zie ik drie scenario’s:

  1. Mensen zitten massaal thuis, er is geen sport of ander vermaak buiten de deur. Ze brengen daardoor meer tijd door achter de computer dan voorheen. Tijd genoeg dus, zou je denken, om een online vragenlijst in te vullen. Het resultaat kan zijn dat dit de respons zal verhogen.
  2. Mensen zitten weliswaar thuis, maar ze maken zich zorgen om hun gezondheid, hun familie, werk of andere zaken rondom het Coronavirus. Ze vullen de enquête niet in, hun hoofd staat er niet naar, en de respons gaat omlaag.
  3. Velen vullen onze enquête wel in, maar door de zorgelijke situatie geven ze een ander antwoord op de vragen dan ze in minder zorgelijke tijden zouden doen. Dit is een bedreiging van de interne validiteit van het onderzoek. Dat wil zeggen dat de resultaten door een extern voorval (ook wel ‘history’ genoemd) vertekenen, en dat je geen zuivere conclusies kunt trekken.

Zie hier het dilemma van de onderzoeker: het onderzoek door laten gaan met de kans van lage respons of door de situatie gekleurde antwoorden, of het onderzoek uitstellen. In het laatste geval is het immers niet duidelijk hoe lang dat moet, om zeker te zijn dat je én een voldoende hoge respons krijgt én een goede validiteit. Bovendien: de ongekende situatie van nu zal wellicht ook ongekende gevolgen hebben?

Besloten is om de enquête tóch niet te lang voor ons uit te schuiven. Eind april ligt hij in de digitale brievenbus van de mensen uit de steekproef. We zijn heel beneiuwd naar de resultaten.

Meer lezen over interne validiteit? Zie mijn boek Wat is onderzoek? op pagina 171.