Infographics in tijden van de Coronacrisis

Het is eind april 2020. De intelligente lockdown duurt nu ruim vijf weken. Als onderzoeker krijg ik regelmatig vragen van mensen: hoe moet ik al die Corona-cijfers interpreteren, welke vergelijkingen kan ik het beste maken, hoe komt het dat men spreekt van een ‘voorzichtig positieve trend’, terwijl het aantal overleden patiënten hoog blijft?

Er worden veel antwoorden, grafieken en berekeningen gepubliceerd, maar ze zijn niet allemaal even goed te begrijpen. De vraag dient zich aan hoe je als onderzoeker op een heldere manier resultaten van onderzoek en ontwikkelingen over COVID-19 communiceert.

Na het uitbreken van het virus en de eerste berichten uit China over het stijgend aantal slachtoffers, is in sneltreinvaart onderzoek opgezet naar de ontwikkelingen van en de strijd tegen het virus. De eerste resultaten waren exclusief voor wetenschappers en daar hebben de meeste mensen niet veel aan: te wetenschappelijk en te complex. Nu de pandemie zo ongeveer iedereen bezighoudt, wordt de interesse in onderzoeksresultaten ineens veel breder dan alleen de wetenschappelijke wereld. Voor onderzoekers en kenniscentra betekent dit, dat resultaten toegankelijk moeten worden zijn voor een breed publiek. Wat ik zie is dat kenniscentra hun communicatie op dit vlak voortdurend bijstellen. Ik geef je een voorbeeld.

John Hopkins Corona Virus Resource Center

John Hopkins Corona Virus Resource Center is een kenniscentrum rondom het Coronavirus in de Verenigde Staten. Het kenniscentrum heeft in een aantal weken tijd grote stappen gezet in het presenteren en communiceren van deze cijfers. Inmiddels laat het centrum ons niet alleen de ontwikkelingen per land volgen, maar ook toont het infographics per Amerikaanse staat en zelfs per county, met een dwarsdoorsnede van de bevolking op een aantal sleutelvariabelen, de wijze waarop veel mensen verzekerd zijn en de ontwikkelingen van het virus.

Dit alles is aanklikbaar in pictogrammen (https://coronavirus.jhu.edu/us-map), en dus te volgen voor een brede groep bezoekers. Zo kun je zien dat de situatie tussen counties in het welvarende California en het arme Georgia dramatisch verschilt: het hoge percentage onverzekerden (ongeveer 8% onverzekerden tussen 17-34 jaar, en 7% tussen 35 en 64 jaar in Dougherty in Georgia tegen ongeveer 4% in Santa Barbara), de etnische verschillen (Santa Barbara twee derde wit en Dougherty meer dan twee derde zwart), de armoedegraad (12,6 in Santa Barbara tegen 29,5% in Dougherty) en het sterftecijfer als gevolg van Corona (kijk bij ‘fatality rate’ rechtsonder dan zie je in Queens 6,8% en in Santa Barbara 0,6%). De cijfers laten zien dat Corona de zwarte bevolking veel harder treft dan de witte bevolking. Dat komt onder andere door de slechtere gezondheid en algemene conditie waarin de zwarte bevolking verkeert, de lage verzekeringsgraad, en de armoede (Taylor, 2020).

Figuur 1 Satus report Santa Barbara, California

Figuur 2 Status report Dougherty, Georgia

Houd afstand, maar blijf kritisch

Ineens is er weer veel aandacht voor het adagium: meten is weten. Cijfers geven kennelijk veel houvast in deze tijden en het belang van statistiek wordt duidelijk. Het lijkt een interessante paradox: het virus toont dat de samenleving niet maakbaar is en toch grijpen we juist nu terug op cijfers, om toch de illusie van grip te hebben. Dat doet mij natuurlijk deugd, maar toch wil ik je waarschuwen. Het presenteren van onduidelijke cijfers, het opeenstapelen van resultaat na resultaat, het maken van foutieve vergelijkingen (zoals de vergelijking van het aantal besmettingen van dag tot dag) en de information overload in de media maken het verhaal er niet helderder op. Immers, iedere talkshow of nieuwsuitzending heeft een ‘eigen’ deskundoloog die zijn of haar kennis deelt, op eigen vakgebied natuurlijk. Daarnaast worden in sommige landen cijfers als machtsmiddel ingezet. Laat je niet gek maken. Het advies ‘houd afstand’ geldt voor mij niet alleen fysiek, maar juist ook bij het interpreteren van alle gegevens. Houd afstand, blijf kritisch.

Verder lezen over infographics in Wat is Onderzoek (zesde druk 2018), hoofdstuk 20.

Bronnen

https://coronavirus.jhu.edu/map.html 

Taylor, K. (2020, 16 April). The Black Plague. Public officials lament the way that the coronavirus is engulfing black communities. The question is, what are they prepared to do about it? The Newyorker.