Het is begin september, het (hoger) onderwijs is weer van start gegaan. Ditmaal overwegend live. Voor mij begon september niet alleen met het geven van een introductiecursus Statistiek, maar ook met een conferentie over Statistiekonderwijs, geheel online, met deelnemers uit 37 landen over 19 tijdzones. Een van de onderzoeken die tijdens deze conferentie is gepresenteerd betreft een studie naar het effect van docenteigenschappen op kennis van statistiek. De onderzoekers keken naar de motivatie van docenten, en naar het vertrouwen dat zij hebben, in eigen kennis en handelen. Ook testten zij de kennis van docenten van statistische begrippen.
Uit het onderzoek blijkt dat naarmate docenten zichzelf meer effectief vinden, en zij gemotiveerd zijn, hun kennis van de inhoud van hun vak groter is. Het gaat er dus kennelijk niet alleen om of je voldoende kennis uit boeken opdoet, maar vooral hoe doeltreffend je zelf vindt dat je bent. Ook emotionele factoren zoals (faal)angst spelen dus een rol. Het onderzoek laat zien dat vooral vrouwen daar gevoelig voor zijn. De keerzijde is wel dat naarmate hun onzekerheid en de spanning om voor de klas toeneemt, ook de kennis van de inhoud van het vak toe (Scheuerer, Reinhold en Reiss, 2021). Het zou kunnen betekenen dat vrouwen zich dan nog beter voorbereiden, maar dat is niet onderzocht.
Heb jij die ervaring ook? Je hebt natuurlijk parate kennis van statistiek, maar een goede voorbereiding van de les blijft belangrijk. Je maakt de les interessant voor studenten door dicht bij hun belevingswereld te blijven en het materiaal zo aan te bieden dat het inspirerend voor ze is. Echter, ben je onzeker of je de lesstof op studenten over kunt brengen en of je ze voldoende kunt motiveren, dan kan het zijn dat dit je kennis blokkeert en dat is precies wat deze studie aantoont. De studie laat ook zien dat het niet uitmaakt hoeveel jaren leservaring je hebt: de overtuiging dat je kunt lesgeven is een belangrijke voorspeller van je kennis van de inhoud, ervaring is dat niet.
Het onderzoek van Scheuerer is natuurlijk niet feilloos. Zo was de groep docenten niet heel groot (n=88) en niet representatief. Maar goed, het is toch een indicatie om verder onderzoek te doen. Zo’n studie als deze laat zien dat je bij docentprofessionalisering aandacht moet besteden aan het ontwikkelen van een positieve houding als docent, de overtuiging dat jij als docent de stof kunt overbrengen. Sta je losjes voor de klas, ben je ontspannen in je voorbereiding en verzekerd van je eigen kunnen, dan zul je zien dat jouw lessen vlot verlopen en dat je goed in staat bent om je studenten te motiveren. Mocht je toch onverwachte vragen krijgen, geef dan aan dat je daar de volgende les op in zult gaan. Zo heb je ruim de tijd om het antwoord voor te bereiden en je uitleg na te kijken.
We gaan vol goede moed van start. Veel succes!
Bron
Scheuerer, S., Reinhold, F. and Reiss, K. (2021). Relationship between in-service mathematics teachers’ motivational and emotional orientations and knowledge in statistics. Presentation at the online IASE Satellite conference, August 30 – September 4, 2021.