Het is 8 augustus 2024 en Sharon van Rouwendaal heeft zojuist een gouden medaille gewonnen met de 10 km open water op de Olympische Spelen in Parijs. Ik volg de Spelen met grote belangstelling, zeker zwemmen, wielrennen en atletiek. Het is mooi om te zien waar hard trainen, langdurige toewijding en een enkele stip op de horizon toe kunnen leiden.
Als onderzoeker met grote statistische belangstelling volg ik ook alle scorelijstjes. Met name de medaillespiegel. Op het moment van schrijven staat Nederland op de 8e plek met 21 medailles waarvan 10 gouden. De plek op de ranglijst wordt bepaald door het aantal gouden medailles, gevolgd door het aantal zilveren en het aantal bronzen medailles. Zo volgt Italië ons op plek 9 met 9 gouden medailles, maar heeft het in totaal meer medailles, namelijk 28.
Toch erger ik me ook een beetje aan deze medaillespiegel. Vooropgesteld dat het een prachtig resultaat is voor zo’n klein land als het onze, tussen reuzen als de Verenigde Staten en China, lijkt deze medaillespiegel toch niet helemaal te kloppen. Juist voor kleine landen lijkt de medaillespiegel niet te kloppen. Echter, als je een echte medaillespiegel maakt dan moet je in mijn ogen met meer zaken rekening houden dan het aantal gouden, zilveren en bronzen medailles waar nu op gesorteerd wordt.
Allereerst moet je rekening houden met het aantal inwoners dat een land heeft. Zo heeft de Verenigde Staten 332 miljoen inwoners, en China heeft er ruim 1,4 miljard. Verder doet ook Australië het heel goed (iets meer dan 26 miljoen inwoners) en Frankrijk (64 miljoen inwoners). Neem je dit mee in je berekeningen, dan krijg je een andere medaillespiegel. Dan staat de Dominicaanse Republiek bovenaan, gevolgd door St Lucia en Grenada.
Een andere factor van belang, gedeeltelijk gerelateerd aan het inwonertal, is het aantal atleten dat wordt afgevaardigd. Zo heeft de organisator van de Spelen, Frankrijk, ditmaal maar liefst 572 atleten die aan heel veel onderdelen bij de Spelen meedoen. Even afgezien van vaardigheden is de kans op een medaille zo wel groter. Daarnaast heeft India (1,4 miljard inwoners) ‘slechts’ 110 deelnemers in de Spelen.
Een derde factor van belang is de economische situatie in het deelnemende land. Als je naar de scorelijst kijkt dan zie je voornamelijk landen die een bloeiende economie hebben en die voldoende geld beschikbaar hebben om een goed voorbereid team naar de Spelen te sturen. Dat maakt dat de Spelen vooral toch een Westers feestje zijn.
Terug naar de scorelijst. In een artikel uit 2021 door Levinson-King is een overzicht gegeven van het aantal medailles in Tokyo relatief naar het inwonertal in dat land. Je ziet dan dat San Marino met drie medailles bovenaan staat, iets meer dan 70.000 inwoners per medaille. Nederland staat hier op een 9e plek en de Verenigde Staten op 15.
telt in de volgorde goud, zilver, brons. Kijk je naar het aantal medailles in verhouding tot het aantal inwoners, dan staat de Dominicaanse Republiek bovenaan, Nederland staat 12e en de Verenigde staten staan 32e.
Op de uiteindelijke medaillespiegel moeten we nog wachten, want de Spelen zijn nog niet klaar. Ik wacht in spanning af wat de finales bij het atletiek, hockey, de marathon en het baanwielrennen ons nog brengen.
Bronnen
Brightman, B. (2024, 4 augustus). What country has the most Olympic medals per capita? Hint: it is not the US. https://www.nbcphiladelphia.com/paris-2024-summer-olympics/olympic-medals-per-capita-2024/3933801/.
Levinson-King, R. (2021, 10 augustus). Olympic medals: An alternative table - with US 15th. https://www.bbc.com/news/world-us-canada-58143550.