Uitstelgedrag

Momenteel werk ik hard aan twee publicaties die dit jaar uit gaan komen. Een ervan is een elearning over de inzet van generatieve AI (Artificial Intelligence) bij thematische analyse, de andere is een nieuwe druk van Statistiek in Stappen, waarbij ook generatieve AI wordt ingezet. Ik schrijf erg graag, dus ik hoef niet vaak op zoek naar motivatie om van start te gaan. Maar na een aantal schrijfuren moet ook ik mezelf even oppeppen om weer verder te gaan.

Erger is dat bij taken die ik vervelend vind, of waar in tegenop zie. Ik heb dan de neiging deze taken uit te stellen door snel iets ‘belangrijkers’ te gaan doen, bijvoorbeeld mijn overmatige mail archiveren (een klusje dat snel klaar is), een serie afkijken (afleiding), of in de tuin te gaan werken (die rozen moeten echt vandaag gesnoeid).

Ik stel vaak taken uit waarvan ik niet goed weet hoe deze gaan lopen. Waarschijnlijk vanwege de hoge mate van onzekerheid. Perfectionist die ik ben, begin ik er liever maar niet eens aan. Zo zoeken we een leuk vakantieadres. Maar ja, dat moet aan veel criteria van de familie voldoen: de een wil een zwembad, de ander animatie, de derde een mooi of rustig plekje op een natuurcamping. Omdat je iedereen in de familie een leuke vakantie gunt, stel ik deze zoektocht uit. Het levert stress en onzekerheid op.

In het onderwijs kom je dat uitstelgedrag (procrastinatie) ook veel tegen. Studenten die tot het laatste moment wachten met het maken van opdrachten, het schrijven van verslagen of het leren voor een toets. Als docent krijg ik dan verzoeken om uitstel vanwege de meest uiteenlopende redenen, niet altijd gegrond. Ik denk dat studenten hun werk om dezelfde reden uitstellen als ieder ander: ze zijn onzeker over de uitkomst, zijn bang om iets niet te halen of niet goed uit te voeren, het levert stress op dus ze doen liever iets wat direct een beloning oplevert. Ook het tijdsaspect speelt een rol: een deadline over zes weken voelt aan als ‘ver weg’ en het ontbreken van een goede planning zorgt er dan voor, samen met uitstelgedrag, dat je deze deadline toch niet haalt.

Volgens neurologen ligt het uitstelgedrag niet alleen aan onze motivatie, maar ook aan ons emotionele brein. Dat zoekt naar onmiddellijke beloning en vermijdt ongemak (Chen et. al, 2021; Xue, 2023). Maar ja, die taak moet toch af, het tentamen moet worden geleerd en het rapport geschreven. Ik geef je een aantal tips waarmee je uitstelgedrag kunt doorbreken:

Knip je taken in stukjes op zodat ze uitvoerbaar zijn, behapbaar dus. Zo worden de onderdelen van een project overzichtelijk. Dus niet ‘een rapport schrijven’, maar ‘een inleiding schrijven’ of ‘een inhoudsopgave maken’. Moet je toch dat rapport schrijven, maak dan van tevoren een inhoudsopgave. Telkens als je dan aan je rapport werkt, vul je een paragraaf of hoofdstuk in.
Trick your brain. Vertel jezelf dat je maar eventjes (bijvoorbeeld 10 minuten) aan een taak gaat werken en voor je het weet ben je toch gemotiveerd om verder te gaan.
Beperk de verleidingen tot een minimum. Leg je telefoon en tablet (met streamingsdiensten erop) in een andere kamer, sluit je mailprogramma en internet en kijk niet op je social media.
Beloon jezelf. Misschien wat kinderachtig, maar het werkt wel. Gun jezelf iets lekkers, een aflevering van je favoriete serie, een telefoontje met een vriendin, nadat je je taak hebt afgerond.
Opgeruimd en fris. Wat mij in ieder geval ook helpt, is een opgeruimd en gestructureerd bureau: alles wat ik voor mijn werk nodig heb ligt er, maar verder is het bureau opgeruimd. En als het even niet gaat, werkt een korte wandeling en een frisse neus halen om weer met een opgeruimd hoofd aan het werk te gaan.
Maak een planning. Ten slotte kan ik je echt aanraden om een realistische planning te maken. Dus niet die verre deadline van ‘pas’ over zes weken, maar een deadline om iedere week een deeltaak klaar te hebben.

Vandaag was ik de hele dag druk met de wijzigingen in mijn manuscript voor Thematische analyse met AI. Als afleiding heb ik mijn uitstelgedrag in dit blog met jullie gedeeld. Nu ga ik snel weer verder met mijn schrijfwerk. En ik verheug me op onze vakantie, die is inmiddels geboekt!

Chen, Z., Liu, P., Zhang, C., Yu, Z., & Feng, T. (2021). Neural markers of procrastination in white matter microstructures and networks. Psychophysiology, e13782. https://doi.org/10.1111/psyp.13782.

Xue, J. (2023). Procrastination minimization: Overview of how neuroscience will shape procrastination. International Conference on Modern Medicine and Global Health (ICMMGH 2023), 127891E - 127891E-4. https://doi.org/10.1117/12.2692850