Op 24 november jongstleden was het (un)equal pay day. Een pijnlijk moment in de kalender. Een moment dat eigenlijk geen eigen ‘naamdag’ meer moet hebben. Wat het is? Vanaf die dag werken vrouwen (theoretisch gezien) tot het einde van dit jaar ‘voor niks’. Waarom? Omdat er in Nederland nog steeds een grote loonkloof is, een kloof van wel 10%. Dat houdt in dat vrouwen bij gelijkblijvende functiewaardering en ervaring gemiddeld nog steeds 10% minder inkomen ontvangen dan hun mannelijke collega’s. In 2025! We zochten het uit en dat leverde, behalve frustratie en verwarring, een boel interessante statistische gegevens op.
Het is maar hoe je het bekijkt. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (2025) wordt de loonkloof steeds kleiner. Zij lieten in april van dit jaar zien dat het loon van vrouwen de mannen steeds dichter nadert en dat het verschil dus steeds kleiner wordt, namelijk ‘nog maar’ iets meer dan 10%. Ook NU.nl (2025) dook in de verschillen tussen mannen en vrouwen en die betogen juist dat een verschil van 10% nog steeds heel stevig is. De loonkloof werd smaller, namelijk van 21,2% in 2006 naar 10,5% in 2025. Hierbij is gekeken naar bruto uurloon en het aantal gewerkte uren. De interpretaties en bijbehorende formuleringen van twee organisaties van hetzelfde percentage zijn frappant: het CBS observeert een kleiner wordend verschil, en het journaille interpreteert dit juist als een groot verschil. Ook bij het FNV (2025) zijn ze niet enthousiast over deze 10%, daar wordt het geïnterpreteerd als een voortdurend onrecht, waar al lang iets aan gedaan had moeten worden.
Kijk je naar jaarloon, dan zijn de verschillen groter, namelijk een behoorlijke 32%. Vrouwen hebben dus een derde lager jaarloon dan mannen, voornamelijk veroorzaakt door het feit dat vrouwen veel in deeltijd werken. Daar is dus niet op gecontroleerd, en deze vergelijking gaat daarom mank. Wil je de lonen op een zuivere wijze vergelijken, dan moet je de deeltijdcultuur daarin niet meenemen. Een andere oorzaak kan zijn dat vrouwen oververtegenwoordigd zijn in sectoren met een lager (uur)loon.
In de media worden allerlei cijfers met elkaar vergeleken. Bijvoorbeeld met onze Belgische buren. Daar zie je volgens sommige bronnen een verschil in uurloon dat nihil is: slechts 0,7%. Het kan dus wel, zou je denken. Dit heeft echter alles te maken met de wijze waarop je rekent (Jobat, 2025; Eurostat, 2025). Bij de Belgen is de basis voor dit percentage het bruto uurloon van werknemers in bedrijven vanaf 10 medewerkers. Corrigeer je dan voor daadwerkelijk aantal gewerkte uren (leerkrachten in de klas maken meer uren dan in hun contract staat), dan zie je ook in België de loonkloof groter worden, tot 7,0%. Bij jaarloon wordt de loonkloof nog groter, net als in Nederland, tot tegen de 20%. Zo verschillend zijn wij dus niet van onze buren.
Natuurlijk moet je zo’n cijfer met veel meer nuance bekijken dan als ‘verschil’. Zoomen we in op leeftijd, dan zien dat er bij jongeren (tot 30) in Nederland nauwelijks verschil in loon is tussen mannen en vrouwen. Dit geldt ook voor openbaar bestuur: bij gelijkblijvende functie en ervaring is het verschil gekrompen tot 1%. De grootste verschillen zien we bij de financiële en zakelijke dienstverlening en de handel, waar de loonkloof tussen mannen en vrouwen schommelt tussen de 17 en de 21%. In de privésector dus.
Kortom, we zien verschillende interpretaties van eenzelfde resultaat, we zien verschillende grondslagen voor het berekenen van de loonkloof en vergelijkingen tussen percentages die niet zuiver zijn. Maar, we moeten toch constateren dat vrouwen een lager inkomen hebben dan mannen.
(Un)equal pay day wordt berekend op basis van het aantal werkdagen dat vrouwen ‘gratis’ werken. Hopelijk kunnen we over een paar jaar constateren dat er geen verschillen meer zijn en valt Equal Pay Day op 31 december. Wat moet er gebeuren om zover te komen? Volgens het FNV moet er in ieder geval meer openheid komen over de lonen. Als je weet wat mensen verdienen kun je beter onderhandelen over je eigen loon. De vakbond roept mensen verder op om misstanden bekend te maken, ervaar je ergens een grote kloof in inkomen, of worden argumenten gebruikt om minder te betalen, meld dit dan.
Er is ook een oproep aan vrouwen zelf: durf te onderhandelen, laat je niet uit het veld slaan door een te laag salarisaanbod, bekijk de CAO, informeer je wat je kunt vragen in een bepaalde functie en doe dat ook. Laat je niet onder druk zetten om een bod te accepteren, maar houd voet bij stuk.
FNV (z.d.). Equal Pay Day = gelijk loon voor vrouwen en mannen. FNV. Geraadpleegd op 25 november 2025, van https://www.fnv.nl/acties/equal-pay-day
Centraal Bureau voor de Statistiek (2025, 2 mei). Loonverschil tussen mannen en vrouwen steeds kleiner. CBS. Geraadpleegd op 25 november 2025, van https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/18/loonverschil-tussen-mannen-en-vrouwen-steeds-kleiner
Nu.nl (2025). Loonkloof krimpt, maar vrouwen werken nog altijd voor minder loon. Nu.nl. Geraadpleegd op 25 november 2025, van https://www.nu.nl/economie/6376746/loonkloof-krimpt-maar-vrouwen-werken-nog-altijd-voor-minder-loon.html
Eurostat (2025, maart). Gender pay gap statistics. Eurostat – Statistics Explained.Geraadpleegd op 25 november 2025, van https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Gender_pay_gap_statistics
Jobat (2025, 27 oktober). Hoe zit het met de loonkloof tussen mannen en vrouwen in België? Jobat. Geraadpleegd op 25 november 2025, van https://www.jobat.be/nl/art/hoe-zit-het-met-de-loonkloof-tussen-mannen-en-vrouwen-in-belgie